آنچه در این مقاله از مجله خبری نیوست می خوانید
عوارض کورتون ها و علت مصرف به صورت بی رویه چیست؟
عوارض کورتون ها کورتیزون نقش مهمی در کنترل تعادل آب و نمک در بدن دارد. ضمن اینکه میزان کربوهیدرات‌ها، چربی و سوخت‌وساز پروتئین‌ها را نیز تنظیم می‌کند.
کورتونها داروهای بسیار محبوبی بین پزشکان و بیماران هستند؛ چرا که علائم را به‌خوبی کاهش می‌دهند و بسیار نیز پراستفاده‌اند اما گاهی بدون توجه به عوارض آن به‌صورت بی‌رویه استفاده می‌شوند. این مسئله تا جایی پیش رفته که دگزامتازون (نوعی کورتون) تزریقی شایع‌ترین داروی تجویزی در کل نسخ دارویی کشور است و کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی داروی وزارت بهداشت معتقد است که این میزان تجویز دگزامتازون با جمعیت کشور و وضعیت اپیدمیولوژیک بیماری همخوانی ندارد.
اما این داروهای محبوب می‌توانند عوارض جانبی زیادی داشته باشند. عوارض داروهای کورتونی به میزان و مدت مصرف آنها بستگی دارد؛ هر چه مقدار و مدت درمان بیشتر باشد عوارض آن بیشتر خواهد بود. روزنامه همشهری در گزارشی به عوارض این دارو پرداخته است. توجه داشته باشید پزشکان با توجه به منابع و زیان‌های دارو تصمیم به تجویز آن می‌گیرند.
وقتی به بدن فشار وارد می‌شود، غده‌ی هیپوفیز در ناحیه‌ی زیر مغز، ACTH یا آدرنوکورتیکوتروپین تولید می‌کند. این ماده، غدد فوق‌کلیوی را برای ترشح کورتیزول تحریک می‌کند. کورتیزول اضافی به بدن کمک می‌کند تا با موقعیت‌های استرس‌زا مانند عفونت، ضربه‌ی ناگهانی، جراحی یا مشکلات عاطفی روبه‌رو بشود. وقتی مشکلات و موقعیت‌های نام‌برده به پایان می‌رسند، ترشح غده‌ی فوق‌کلیوی هم به‌شکل عادی بازمی‌گردد. غدد فوق‌کلیوی معمولا هر روز صبح ۲۰ میلی‌گرم کورتیزول ترشح می‌کنند، اما در صورت لزوم، میزان این ترشح می‌تواند ۵ برابر هم بشود.
عوارض کورتون ها
☘ پوکی استخوان
☘ چاقی
☘ تورم
☘ مشکلات چشمی
☘ اختلال حافظه
☘ افزایش چربی
به هیچ عنوان بدون نسخه پزشک استفاده نکنید.(بتامتازون،دگزامتازون،هیدروکورتیزون و…)
کورتونها از داروهای پرمصرف در بین مردم هستند که مصرف آنها روز به روز در حال افزایش است. این داروها در کنار مزایای زیاد و مؤثری که دارند، دارای عوارض جانبی متعددی نیز هستند که متأسفانه کمتر کسی به این عوارض و معایب توجه می‌کند.
مصرف زیاد و بیش از اندازه داروهای کورتون دار بر سیستم قلب و عروق بدن تأثیر منفی گذاشته و سبب افزایش فشار خون می‌شود. فشار خون بالا یکی از بیماری‌های زمینه‌ای است که خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و نارسایی‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی- عروقی، مغزی و کلیوی را به شدت افزایش می‌دهد.
یکی از عوارض مصرف کورتیکواستروئیدها افزایش فشار خون به علت احتباس آب و سدیم بر اثر مصرف این دسته از داروها است. به منظور جلوگیری و کنترل این مشکل بهتر است بیماران دریافت روزانه سدیم را محدود کرده و از افزودن نمک به غذا اجتناب نمایند
همچنین کورتونها با اختلال در چربی‌های خون و افزایش قند خون احتمال بروز بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند.
همچنین یکی از علل مهم بروز پوکی استخوان افزایش شیوع مصرف کورتونها در بین مردم است.
با توجه به عوارض ناشی از مصرف کورتون و مطالبی که در فوق ذکر گردید، با پیروی از یک رژیم غذایی مناسب و با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله می‌توان تا حد زیادی از عوارض نامطلوب مصرف کورتون پیشگیری نمود.
عارضه‌های داروهای کورتون
1- پوکی استخوان: کورتون مانع فعالیت سلول‌هایی می‌شود که در استخوان‌سازی و رسوب کلسیم در استخوان‌ها نقش دارند. از سوی دیگر از جذب کلسیم در روده جلوگیری می‌کند، در نتیجه کلسیم از استخوان‌ها برداشته می‌شود و به درون خون راه می‌یابد. این دو فرایند موجب پوکی‌استخوان می‌شود. در افرادی که از این داروها استفاده می‌کنند لازم است برای پیشگیری از بروز عوارض، مصرف لبنیات را در رژیم غذایی خود بگنجانند و درصورت نیاز از مکمل‌های کلسیم هم استفاده کنند.
2- چاقی: افزایش بی‌رویه اشتها از دیگر عارضه‌های جانبی کورتون است و به همین دلیل به کسانی که تحت درمان با کورتون قرار دارند توصیه می‌شود که غذاهای کم کالری مصرف کنند.
3- تورم: کورتونها اغلب موجب دفع پتاسیم و جذب سدیم می‌شوند. مصرف نمک سدیم در این بیماران می‌تواند موجب تورم شدید شود. رژیم غذایی چنین فردی باید در حد امکان بدون نمک طعام باشد.
4- مشکلات چشمی: مصرف طولانی کورتون احتمال ابتلا به آب مروارید و گلوکوم (آب‌سیاه) را نیز زیاد می‌کند.
5- اختلال حافظه: مطالعات جدید نشان داده است با مصرف کورتون فعالیت‌های مربوط به حافظه دراز مدت مانند استعداد یادگیری، یادآوری سریع و یادآوری با تاخیر کاهش می‌یابد. بیشتر این فعالیت‌ها در طول 10 روز بعد از قطع دارو به حالت اول برمی‌گردد. اگر چه زمان بیشتری به‌طول می‌انجامد تا یادآوری سریع به حالت عادی برگردد.
6- قرمزی پوست: استفاده از پمادهای حاوی کورتون شاید به سرعت التهابات پوستی را درمان کند اما استفاده طولانی از آن موجب قرمزی پوست می‌شود. استفاده طولانی مدت از کورتون باعث نازک شدن پوست و گشاد شدن رگ‌های زیرپوست می‌شود که پیامد آن قرمزی پوست است.
منبع : عوارض جانب کورتونها