آنچه در این مقاله از مجله خبری نیوست می خوانید
بیماری تصلب شرایین چیست روش درمان و تغذیه مناسب برای آن
بیماری تصلب شرایین
ترکیبات موجود در مویز میتواند از تصلب شرایین (سفت و سخت رگها) و چسبندگی پلاکتها جلوگیری میکند.
تصلب شرایین : کلسترول ماده ای چرب،مومی شکل و زرد رنگ است که در دیواره شریانها رسوب می کند
که به رسوب کلسترول در دیواره شریانها پلاک گفته می شود،
این پلاکها باعث تنگ شدن رگهای خونی می شوند.
تصلب شرایین
بستگی به انواع کلسترول دارد:
کلسترول در بدن ما به دوشکل وجوددارد:
HDL
نوع اول که به کلسترول خوب معروف است و در اصطلاح به آن HDL می گویند
این نوع کلسترول، کلسترول بد موجود بدن را که در دیواره شریان رسوب کرده است به همراه خود به کبد برده و در آنجا آنها را نابود می کند و مانع تصلب شرایین می گردد..
LDL
نوع دوم که به کلسترول بد معروف است و در اصطلاح به آن LDL می گویند.
باعث تنگ شدن و انسداد شریانها می شود.
ارتباط نسبت کلسترول خوب خون به کلسترول بد
هرچه نسبت کلسترول خوب خون به کلسترول بد بالاتر باشد مانع تصلب شرایین می گردند.
رگها مسئول انتقال خون از قلب به سایر نقاط بدن هستند. رگها از اندوتلیوم تشکیل شده اند ( لایه درون رگی که یک لایه نازک از سلول هااست که رگهای خونی و لنفاوی را می پوشاند ) . وظیفه اندوتلیوم این است که رگها را سالم و نرم نگاه دار تا جریان خون به راحتی انجام شود .
طبق گفته متخصصان ، تصلب شرایین از جایی آغاز می شود که اندوتلیم به دلیل فشار خون بالا، کشیدن سیگار و یا کلسترول بالا آسیب می بیند. که این آسیب باعث به وجود آمدن پلاک می شود . زمانی که کلسترول بد، LDL، از اندوتلیوم آسیب دیده عبور می کند، کلسترول وارد دیواره رگ می شود. در این هنگام گلبولهای سفید شما کلسترول را جذب خود میکنند. به مرور زمان تجمع اندوخته کلسترول و سلول ها به رسوب در رگها تبدیل می شود. پلاک، در نتیجه حرکت کلسترول و بقایای سلولی به وجود می آید که باعث تولید برآمدگی در دیواره رگ می شود . با پیشرفته شدن گرفتگی رگ ،این برآمدگی نیز بزرگ و بزرگتر می شود. وزمانی که خیلی بزرگ شود، آن قسمت از رگ را به طور کامل مسدود می کند. این فرآیند به مرور در کل بدن اتفاق می افتد. در نتیجه، نه تنها در معرض حمله قلبی قرار می گیرید، بلکه سکته مغزی و سایر بیماریها نیز دور از ذهن نخواهند بود. تصلب شرایین تا سنین میانسالی و بیشتر از آن، هیچ علائمی ندارد. اما زمانی که رگها به باریکترین حد خود می رسند، خون لخته می شود و باعث درد شدید خواهد شد. رگهای مسدود شده گاهی پاره می شوند و لخته های خون در مسیر رگ به حرکت در می آیند .
علائم بیماری تصلب شرایین
تنگی نفس جزء علائم شایع مربوط به تصلب شرایین به شمار میرود. این علامت به علت کاهش کارکرد قلب ناشی از گرفتگی سرخرگها ایجاد میشود. درد قفسهی سینه نیز یکی دیگر از علائم شایع تصلب شرایین است. به گزارش نشریهی مدلاین پلاس، حملهی قلبی نیز میتواند به عنوان یکی از علائم این وضعیت به شمار رود. همچنین، درد و کرختی پاها نیز از جمله سایر علائم شایع تصلب شرایین به حساب میآیند. به علاوه، وقوع سکتهی مغزی نیز ممکن است نشانهای از این حقیقت باشد که این مشکل بر سرخرگهای نزدیک مغز نیز تاثیر گذاشته است.
نشانههای فراوانی در خصوص وقوع احتمالی سکتهی مغزی وجود دارند که برخی از آنها عبارت هستند از تغییر شکل صورت به علت شل شدن ماهیچهها، کاهش قدرت دستها و پاها، و دشواری در حرف زدن. همچنین، به گفتهی برخی از پژوهشگران، آمبولی ریه نیز ممکن است در اثر تشکیل لختههای خونی ناشی از تصلب شرایین در بیمار ایجاد شود.
علتهای بروز تصلب شرایین
عوامل متعددی برای ایجاد این وضعیت شناخته شدهاند. سن و جنسیت نقش مهمی در ایجاد تصلب شرایین ایفا میکنند. با افزایش سن، سرخرگها به تدریج سفتتر میشوند؛ به این ترتیب، قلب مجبور میشود برای به گردش درآوردن خون در سراسر بدن، سختتر از قبل کار کند. متخصصان معتقدند مردان بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به این وضعیت قرار دارند، زیرا استروژن در پیشگیری از سفت شدن سرخرگها موثر است. وضعیتهایی نظیر فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا، چاقی مفرط، و عاداتی نظیر سیگار کشیدن و مصرف مشروبات الکلی نیز نقش مهمی در ابتلای افراد به تصلب شرایین بازی میکنند. پژوهشها نشان میدهند، فشار خون بالا وضعیت شایعی است که بیش از ۷۳ میلیون نفر را در ایالات متحده گرفتار کرده است؛ این وضعیت میتواند به دیوارهی داخلی سرخرگها آسیب برساند.
با گذشت زمان، سرخرگها به تدریج سفت میشوند و انعطاف پذیریشان را از دست میدهند. آنهایی که اضافه وزن دارند یا به چاقی مفرط دچار هستند بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این وضعیت قرار دارند، زیرا قلب این آدمها با سرعت بیشتری خون را پمپاژ میکند، و همین عامل باعث آسیب دیدن دیوارهی سرخرگها میشود. سطوح بالای کلسترول نیز به عنوان عاملی برای انباشته شدن رسوبات (پلاک) و کلسیم (کلسیفیکاسیون) در دیوارهی داخلی سرخرگها شناخته میشود. دیابت وضعیتی است که با افزایش سطوح گلوکز در خون ارتباط دارد. این وضعیت، شرایط دیوارهی داخلی سرخرگها را وخیمتر میکند. مصرف سیگار نیز برای بدن مضر است، زیرا دود سیگار حاوی مونوکسید کربن و همچنین سایر مواد سمی است که میتوانند به دیوارهی داخلی سرخرگها آسیب برسانند و باعث بروز بیماری قلبی کرونری میشود.
درمانهای خانگی بیماری تصلب شرایین
سیر
سیر یکی از گیاهان دارویی است که به نظر میرسد برای درمان تصلب شرایین مفید باشد، زیرا میتواند باعث گشاد شدن سرخرگها شود.
دلیل این اثربخشی این است که سیر به انتشار مقادیر بسیار اندکی سولفید هیدروژن در بدن کمک میکند. بسیاری از مطالعات پژوهشی نشان دادهاند، مصرف سیر برای کاهش فشار خون بالا بسیار موثر است. بدین منظور میتوانید سیر را به صورت خام یا به شکل مکمل مصرف کنید.
زردچوبه
زردچوبه داروی گیاهی مفیدی است که به کاهش انباشت پلاک در سرخرگها کمک میکند؛ و از این طریق، ثابت کرده است برای درمان تصلب شرایین بسیار موثر است. دلیل این مسئله این است که زردچوبه دارای خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی است که میتوانند به پیشگیری از تجمع پلاکت خون و کاهش سطوح کلسترول بد در خون کمک کنند. البته، توصیه میشود پیش از استفاده از زردچوبه برای مقاصد دارویی حتما با پزشک مشورت کنید، زیرا این داروی گیاهی میتواند با برخی انواع داروهای شیمیایی تداخل ایجاد کند و باعث بروز عوارض جانبی و اثرات مخربی بر بدن شود.
زنجبیل
زنجبیل یکی دیگر از گیاهان دارویی مفید است که به عنوان عاملی موثر برای خلاصی از شر پلاکهایی میتوانند در سرخرگها جا خوش کنند، شناخته میشود.
به گزارش مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، زنجبیل از آن جمله گیاهان دارویی است که قرنها مورد استفادهی بشر بوده است؛ زیرا میتواند به درمان وضعیتهای مختلفی از قبیل تصلب شرایین که بر اثر انباشت پلاک در سرخرگها ایجاد میشود، کمک کند. زنجبیل به عنوان یک چاشنی تند شناخته میشود که طعم فوقالعادهای به غذاها میدهد. از ریشهی زنجبیل به طور گسترده برای مقاصد دارویی استفاده میشود. توصیه میشود، پیش از مصرف زنجبیل برای درمان تصلب شرایین، جهت آگاهی از میزان مناسب مصرف، عوارض جانبی، و تداخلهای دارویی احتمالی حتما با پزشک معالج مشورت کنید.
زالزالک
زالزالک نیز یکی دیگر از داروهای طبیعی است که برای درمان وضعیتهای متعددی نظیر تصلب شرایین به کار میرود، زیرا این داروی گیاهی دارای خواص آنتیاکسیدان است.
به گزارش مرکز ملی پزشکی مکمل و جایگزین ایالات متحده، زالزالک گیاهی است متعلق به خانوادهی گلسرخیان، که برای درمان وضعیتهای قلبی و عروقی مختلفی از جمله آنژین، نارسایی قلبی، و بیماری کرونری سرخرگی کاربرد دارد. زالزالک دارای طعمهای شیرین و ترش است و میتواند به گرم کردن بدن کمک کند. بخشهایی از این گیاه که برای مقاصد دارویی از آنها استفاده میشوند، شامل برگها، گلها، و میوهها هستند. به گفتهی یک متخصص داروهای گیاهی به نام اد اسمیت، زالزالک نوعی گیاه دارویی است که میتواند به گشاد کردن سرخرگ کرونری و بهبود جریان خون در قلب کمک کند. دکتر شارول تیلگنر در کتاباش تحت عنوان “طب گیاهی از قلب زمین” مینویسد، زالزالک یک داروهای گیاهی فوقالعاده است که به حفظ سلامتی سرخرگها و تقویت بافت همبند موجود در پوشش داخلی دیوارهی سرخرگها کمک کند.
رزماری و مریم گلی
مطالعات پژوهشی نشان دادهاند، یک ترکیبات خاص موجود در رزماری و مریم گلی برای درمان تصلب شرایین بسیار مفید است؛ زیرا میتواند انباشت پلاک را در سرخرگها کاهش دهد.
این دو گیاه دارویی حاوی یک آنتیاکسیدان فنولیک به نام اسید کارنوسیک هستند که از انباشت پلاک در سرخرگها پیشگیری میکنند. متخصصان در این خصوص معتقدند، این گیاهان دارویی برای پیشگیری از بیماری قلبی و همچنین درمان این وضعیت بسیار مفید هستند.
گرانولا
گرانولا یک غذای عالی برای درمان تصلب شرایین به شمار میرود. دلیل این مسئله این است که گرانولا حاوی مقادیر زیادی فیبر، اسید فولیک، و روی (زینک) است.
گرانولا منبع خوبی برای فیبر است؛ در هر یک فنجان از این غذا حدود ۱۱ گرم فیبر وجود دارد. فیبر به عنوان عاملی موثر برای درمان تصلب شرایین شناخته میشود، زیرا میتوان از تشدید این وضعیت پیشگیری کند. طی یک مطالعهی پژوهشی که در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی بر روی آدمهایی با سنین ۴۰ تا ۶۰ سال به عمل آمد، دانشمندان مشاهده کردند سرعت پیشرفت این وضعیت در آنهایی که در رژیم غذاییشان مقدار زیادی فیبر مصرف کرده بودند، در مقایسه با گروهی که در رژیم غذایی خود به اندازهی کافی فیبر مصرف نکرده بودند، آهستهتر بود. همچنین، گرانولا منبع خوبی برای اسید فولیک (فولات) نیز به شمار میرود، و در هر یک فنجان از این غذا حدود ۱۰۰ میکرو گرم اسید فولیک وجود دارد.
اسید فولیک یکی از اعضای مجموعهی ویتامین B است که برای درمان تصلب شرایین بسیار مفید است. این ویتامین به عنوان عاملی شناخته میشود که میتواند بر کارکرد لایه درونرگی، لایهی سلولی موجود در عروق خونی، تاثیر مثبت بگذارد. اختلال در کارکرد این سلولها به عنوان عامل اصلی بروز تصلب شرایین به شمار میرود. طی مطالعهی پژوهشی که در دانشکدهی پزشکی دانشگاه ولز به عمل آمد، دانشمندان مشاهده کردند آنهایی که مقدار زیادی اسید فولیک را به صورت مکمل مصرف کرده بودند، از نظر کارکرد لایه درونرگی به بهبودی دست یافتند. همچنین، گرانولا منبع خوبی برای روی (زینک) نیز هست؛ هر فنجان از این غذا حاوی حدود ۴.۹ میلی گرم روی (زینک) است.
این مادهی معدنی دارای خواص آنتیاکسیدانی است که میتوانند به درمان تصلب شرایین کمک کنند. طی مطالعهای پژوهشی بر روی ۴۰ بیمار ۵۶ تا ۸۳ ساله در دانشگاه ایالتی وین، دانشمندان روزانه به مدت ۶ ماه ۴۵ میلی گرم روی (زینک) به این بیماران دادند؛ طبق نتایج این مطالعه، میزان پروتئین واکنشی C در این بیماران کاهش یافته بود، و در نتیجه، از بروز مجدد التهاب در بیماران مبتلا به تصلب شرایین پیشگیری شده بود.
نوع رژیم غذایی
بطور کلی انتخاب نوع غذا باید به طریقی باشد که میزان کلسترول بد (LDL)خون را پایین آورده، کلسترول خوبHDL را افزایش دهد تا مانع بیماری تصلب شرایین گردد.
پس با تغذیه وانتخاب موادغذایی مناسب می توان کلسترول خون خود را کنترل کرد.
موادغذایی کاهش دهنده کلسترول خون :
لوبیا، سویا، جو، سیر، پیاز، غذاهای دریایی، ماهی های چرب، گردو، بادام، هویج، روغن زیتون، آووکادو،
سیب، میوه ها و سبزیجات دارای ویتامین ث و بتاکاروتن، چای، غذاهای دارای فیبر های محلول و غذاهای سرشار از کلسیم اشاره کرد.
ازحبوبات خشک شده و سبزیجات بیشتری استفاده کنید
زیرا این مواد یکی از ارزانترین وسالمترین داروهای ضد کلسترول هستند.
برای کنترل کلسترول خونتان، سیر مصرف کنید،
مصرف ادویه جات را هرگز فراموش نکنید. مصرف رز ماری، آویشن و زیره از انسداد شریانها جلوگیری کرده زیرا ادویه جات حاوی آنتی اکسیدان فراوان هستند.
روغن زیتون را حتما دربرنامه غذایی خود وخانواده تان قراردهید،
از نان سبوس دار به خصوص نان سبوس دار جو بیشتر استفاده کرده و مواد لبنی کم چرب را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید.
درمان گیاهی
امروزه تغذیه نامناسب و بی تحرکی سبب ایجاد عارضه چاقی در جامعه شده است که خود یکی از عوامل اصلی بروز بیماری های قلبی- عروقی می باشد. از طرف دیگر استرس های روحی و تنش های روزمره نیز در ایجاد این بیماری ها بی اثر نبوده است. داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری های قلبی عروقی در طب نوین کاملاً کارا نبوده و این بیماری را به طور ریشه ای درمان نمی کند. اما در طب سنتی با استفاده از گیاهان دارویی بی ضرر و دارای مکانیسمی ساده این بیماری به طور کامل و ریشه ای درمان می شود. یکی از این فرآورده های گیاهی، کاردی آی است که از ۱۷ گیاه دارویی تشکیل و می تواند مشکلات قلبی- عروقی را درمان نماید. اما باید توجه داشت که تنها مصرف دارو کافی نیست و باید پیش نیازهای درمانی نیز رعایت شود.
روغن تخم کتان
روغن تخم کتان به عنوان یکی از بهترین مواد غذایی برای پاکسازی سرخرگها شناخته میشود. روغن تخم کتان حاوی مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا-۳ که به عنوان یک آنتیاکسیدان، نقش مهمی در پاک کردن پلاکهای موجود در سرخرگها ایفا میکند.
چغندر (لبو) در درمان بیماری تصلب شرایین
چغندر یا همان لبو حاوی مقدار زیاد نیترات است. نیترات به عنوان عاملی برای انتشار اکسید نیتریک در بدن شناخته میشود؛ اکسید نیتریک مادهای است که میتواند باعث گشاد شدن عروق شود.
طبق مطالعهای پژوهشی که نتایج آن در مارس ۲۰۰۸ در نشریهی مشهوری به چاپ رسید، آدمهایی که هر روز حدود ۵۰۰ الی ۶۰۰ میلی لیتر آب ریشهی چغندر نوشیده بودند، در مقایسه با آنهایی که آب ریشهی چغندر مصرف نکرده بودند، شاهد کاهش سطوح فشار خون در بدنشان بودند. کاهش سطوح فشار خون برای آنهایی که از تصلب شرایین رنج میبرند بسیار مفید است، زیرا باعث کاهش استرس وارده بر سرخرگها میشود. اثرات آب چغندر بر سطوح فشار خون ظرف سه ساعت بعد از مصرف آن قابل مشاهده هستند.
کرفس
بر اساس نتایج مطالعهای پژوهشی که در ژوئن ۲۰۱۰ در نشریهی نوروساینس به چاپ رسیدند، کرفس حاوی مادهای به نام ال-۳-ان- بوتیلفتالید است. این ماده به عنوان عاملی برای تولید اکسید نیتریک، گشاد کنندهی عروق، شناخته میشود. این ماده به کاهش سطوح فشار خون کمک میکند. از این رو، این ماده که میتواند باعث گشاد شدن سرخرگها شود، به درمان بیماری تصلب شرایین نیز کمک خواهد کرد.
ماهی
مصرف ماهی باعث تامین میزان بالایی از پروتئین و سایر مواد مغذی ضروری از قبیل آهن، روی (زینک)، و ویتامینهای B در بدن میشود. ماهی به عنوان نوعی مادهی غذایی شناخته میشود که حاوی مقدار اندکی چربی اشباع شده و کلسترول است؛ از این رو، این مادهی غذایی برای آنهایی که از تصلب شرایین رنج میبرند بسیار مفید است، زیرا میتواند از گرفتگی سرخرگها پیشگیری کند یا آن را کاهش دهد. ماهیهایی که حاوی مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند شامل ماهی سالمون، ماهی هالیبوت، ماهی خال خالی، کفشک ماهی، ماهی هرینگ، ماهی تن، و قزل آلای دریاچه میشوند.
اسیدهای چرب امگا-۳ دارای خواص ضد التهابی هستند و از این رو، به کاهش انباشت پلاک در سرخرگها کمک میکنند. به همین خاطر، طبق شواهد علمی میتوانند به درمان تصلب شرایین کمک کنند. انجمن قلب آمریکا اکیدا به آدمهای مبتلا به بیماری قلبی توصیه میکند دستکم هفتهای دو بار به اندازهی حدودا ۱۰۰ گرم ماهی چرب مصرف کنند. توصیه میشود برای استفاده از ماهی در غذاها حتما آن را با روشهای آبپزی، تنگابپزی، یا گریل (کباب) با روغن زیتون آماده کنید.