باکتری های مفید ماست برای دستگاه گوارش

شنیدن نام باکتری همه را یاد میکروب های بیماری زا می اندازد. با این حال بدن ما حاوی میلیون ها باکتری مفید است که برای کنترل باکتری های مضر به کار می روند. نوعی از باکتری ها وجود دارند که به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک می کنند. امروزه اکثر کارخانجات تولید کننده ماست این باکتری های مفید موسوم به پروبیوتیک ها را به محصولات خود اضافه می کنند.

ماست برای افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند

افرادی که بدنشان فاقد یک نوع آنزیم خاص است نمی توانند لاکتوز (قند شیر) را هضم کنند و با مصرف میزان اندکی شیر، دچار گاز، نفخ یا اسهال می شوند. با وجود اینکه ماست حاوی لاکتوز است اما در عین حال پادزهر آن یعنی لاکتاز را نیز دارا می باشد. به گفته محققان افرادی که نمی توانند لاکتوز را تحمل کنند ماست مصرف کنند.

ماست برای مقابله با اسهال

خیلی از افراد بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها دچار اسهال می شوند چون این داروها علاوه بر باکتری های بد باعث نابودی باکتری های خوب نیز می شوند و این باکتری های خوب برای سلامتی دستگاه گوارش لازم هستند. در نتیجه اسهال و دیگر مشکلات مربوط به معده بروز می کند. توصیه می شود در این مواقع اقدام به مصرف پروبیوتیک ها کنید که در ماست وجود دارند. نتایج یک پژوهش جدید که روی 135 بیمار بستری و تحت درمان با آنتی بیوتیک ها انجام شده آشکار کرده است که فقط 12 درصد افرادی که پروبیوتیک دریافت کرده اند دچار اسهال شده اند. این در حالی است که 35 درصد افرادی که پروبیوتیک دریافت نکردند اسهال گرفتند. ماست همچنین به تسکین اسهال ناشی از عفونت ها و مسمومیت بخصوص در بین کودکان بسیار مؤثر است.

تأثیر ماست بر زخم معده و دوازدهه

اکثر زخم های گوارشی به دلیل وجود نوعی باکتری به نام هلیکوباکتری است. درمان با آنتی بیوتیک ها و داروها می تواند باعث درمان زخم‌های معده و دوازدهه شود. مصرف نخستین بار این داروها فقط هلیکوباکتری را از بین می برند. پژوهش ها نشان داده اند که ماست حاوی پروبیوتیک باعث کاهش و رفع فعالیت این باکتری می شود.

ماست برای برطرف کردن دیگر مشکلات گوارشی

نتایج تحقیقات زیادی نشان داده است که پروبیوتیک های موجود در ماست باعث تسکین علائم سندرم روده تحریک پذیر می شود که شامل دل درد و نفخ می شود. ماست برای مقابله با بیماری های التهابی روده مانند کولیت زخمی و بیماری کرون نیز مفید است. تحقیقات نشان می دهد که مصرف ماست حاوی پروبیوتیک به مدت یک ماه باعث کاهش میزان التهاب در بیماران مبتلا به این بیماری ها می شود.

توجه داشته باشید با همه ی فوایدی که برای ماست برشمردیم؛ اما اگر طبع سردی دارید در مصرف آن احتیاط کنید مخصوصا در فصول سرد سال و سعی کنید آن را با مصلح هایی که در طب سنتی برای آن تعیین شده مصرف نمایید. مصلح ماست نعنا، پونه، گل‌سرخ، کاکوتی، زنیان، فلفل سیاه، آویشن، سیاهدانه و به‌ویژه زنجبیل است.

ارزش تغذیه ای ماست

ترکیب مواد مغذی ماست همان ترکیب مواد مغذی شیر است که تحت تاثیر نوع و مدت تخمیر و نوع میکروب های به کار رفته کمی تغییر یافته است.

ویتامین های گروه B

اصولا فرآیند تخمیر باعث کاهش ویتامین های شیر در مقایسه با املاح آن می شود، زیرا ویتامین ها نسبت به تغییر عوامل محیطی بسیار حساس تر از املاح هستند.
مهم ترین عوامل موثر حین تخمیر که منجر به کاهش ویتامین ها می شوند، شامل: حرارت و پاستوریزاسیون، اولترافیلتراسیون، هم زدن و شرایط اکسیداتیو هستند. به علاوه نوع کشت میکروبی به کار رفته برای تخمیر نیز بر کاهش مقدار ویتامین های شیر مؤثر است.
گونه های باکتری “لاکتیک اسید” برای رشد و تکثیر به ویتامین های گروه B نیاز دارند که مهم ترین آنها B12 است. برخی از گونه ها نیز قادر به سنتز B12 هستند. بنابراین، انتخاب دقیق گونه های باکتری به کار رفته برای تخمیر می تواند عامل مهمی در جهت پیشگیری از کاهش قابل توجه B12 در محصول نهایی باشد.

لاکتوز

لبنیات تنها منبع تامین کننده قند لاکتوز هستند. پیش از انجام تخمیر، مقدار لاکتوز در شیر تقریبا 5 درصد است. باکتری “لاکتیک اسید” باعث تبدیل قند لاکتوز به اسید لاکتیک می شوند. لذا خاصیت اسیدی ماست از شیر بیشتر است.
به همین دلیل افرادی که دچار بیماری “عدم تحمل لاکتوز” هستند، ماست را بهتر از شیر تحمل می کنند.

پروتئین

معمولاً، مقدار پروتئین در ماست های کارخانه ای بیشتر از شیر است، زیرا در طی تهیه ماست به منظور ایجاد قوام بیشتر، مقداری شیر خشک بدون چربی نیز به ماست اضافه می شود. این اعتقاد وجود دارد که پروتئین ماست بسیار راحت تر از شیر هضم می شود، زیرا باکتری های تخمیر کننده، مراحل اولیه هضم پروتئین را انجام می دهند.
با افزایش زمان نگهداری ماست، هضم پروتئین آن بیشتر خواهد شد. به هنگام تخمیر شیر هم حرارت و هم تولید اسید منجر به دلمه شدن کازئین شیر می شود. این شرایط قابلیت هضم پروتئین را به شدت افزایش می دهد. بنابراین، پروتئین های ماست در مقایسه با شیر از کیفیت زیستی بسیار بالایی برخوردار هستند.

چربی ها

چربی های شیر نیز در طی تخمیر دچار تغییر می شوند. نشان داده شده است که غلظت اسید لینولئیک کنژوگه در ماست بیشتر از شیر است. این اسید چرب خاصیت تحریک سیستم ایمنی و ضد سرطانی دارد. در یک مطالعه جدید در مورد سرطان پستان و روده ، اثرات این اسید چرب بر مهار تکثیر سلول های سرطانی مشاهده شده است.

املاح

ماست منبع خوب کلسیم و فسفر است. در واقع ماست، شیر، پنیر و سایر فرآورده های لبنی فراهم کننده بخش اصلی نیاز به کلسیم در رژیم غذایی روزانه ما هستند.
به دلیل اسیدیته بیشتر ماست، کلسیم و منیزیم آن بسیار راحت تر از شیر جذب می شوند. بنابراین برای زنان در سنین یائسگی که بسیار در معرض خطر اختلالات استخوانی و پوکی استخوان هستند، ماست و سایر لبنیات منبع غذایی بسیار مهم برای کلسیم هستند. همچنین، اسیدیته بالای ماست باعث خواهد شد اثر فیتات در کاهش جذب کلسیم و سایر عناصر دو ظرفیتی نیز کم شود.
مکانیسم های ارائه شده در مورد مزایای بالقوه ماست بر عملکرد روده

ترکیب میکروبی روده

لاکتوباسیل ها یکی از میکروب های موجود در ترکیب میکروبی روده کوچک و بزرگ هستند. توانایی پیشگیری از رشد باکتری های بیماری زا در روده از مهم ترین خواص لاکتوباسیلوس هاست. اما برای اینکه لاکتوباسیلوس ها توانایی پیشگیری از رشد باکتری های بیماری زا را داشته باشند، بایستی توانایی سازگاری با محیط روده میزبان را پیدا کنند و بتوانند در دستگاه گوارش برای مدت طولانی زنده بمانند.
بقای باکتری “لاکتیک اسید” تحت تاثیر اسیدیته معده، تماس با آنزیم های گوارشی و نمک های صفراوی است. از طرفی گونه های مختلف باکتری “لاکتیک اسید” از توانایی متفاوتی برای بقا در محیط دستگاه گوارش برخوردار هستند.