نزدیک به یک دهه است که برنزه کردن و تغییر دادن رنگ پوست، به یکی از ملاک های زیبایی بین افراد جامعه، به خصوص بانوان، تبدیل شده است و افراد برای دستیابی به آن، حتی سلامت خود را هم قربانی می کنند بدون آنکه اطلاع دقیقی از عوارض این کار داشته باشند…
سولاریوم، آفتاب گرفتن و استفاده از انواع لوسیون ها و کرم ها، روش هایی متداول برای برنزه شدن هستند. باوجود ممنوع اعلام شدن استفاده از سولاریم، هنوز مراکزی در تهران و شهرهای دیگر وجود دارند که از این دستگاه استفاده می کنند. آفتاب گرفتن در سواحل شمالی و جنوبی کشور و استخرهای روباز هم به امری طبیعی بدل شده است. دکتر سیدحسین طباطبایی، متخصص پوست و مو، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و دبیر سابق انجمن متخصصان پوست و مو معتقد است فقط یک راه حل بی ضرر برای برنزه کردن پوست وجود دارد.
▪ آقای دکتر! مگر سولاریوم چه آسیبی به بدن می زند که این?همه با آن مخالفت می شود؟
سولاریوم رنگدانه های پوست را در زمانی بسیار کوتاه بیش از حد فعال می کند. اشعه ماورای بنفش خورشید دو طیف A و B دارد. اشعه ماورای بنفش A پوست را تیره و ماورای بنفش B، پوست را قرمز می کند. این تغییرات در لحظه ایجاد می شود اما به مرور زمان رنگ تمام پوست را تیره می کند تا پوست برنزه شود. در حقیقت پوست ابتدا قرمز و ملتهب و سپس تیره می شود. انجام این کار مانند آفتاب گرفتن طولانی مدت در برابر نور خورشید از نظر علمی درست نیست؛ بدن و به خصوص استخوان ها به نور آفتاب نیاز دارند اما در روز فقط چند دقیقه قرارگرفتن در معرض آن کافی است. برخی افراد مانند مهندسان، ماهیگیران، کشاورزان و رانندگان و تمام کسانی که به دلیل شغلشان مجبورند ساعت ها در برابر آفتاب بمانند، باید حتما از وسایلی مانند کلاه آفتابی یا کرم ضدآفتاب استفاده کنند.
▪ فکر می کنید دلیل این گرایش ناگهانی برای برنزه شدن چیست؟
اروپایی ها سال هاست که درست یا غلط، به عنوان نژاد زیبا در جهان شناخته می شوند. بیشتر آنها پوست های بسیار روشنی دارند و در یکی، دو دهه گذشته با استفاده از ابزار مختلف سعی می کنند تغییراتی در رنگ پوست خود ایجاد و آن را برنزه کنند. برنزه کردن پوست، به نظر غیراروپاییان هم زیبا آمد و با وجودی که رنگ پوست آسیایی ها با اروپاییان متفاوت است، این روش به سرعت در میان مردم کشورهای آسیایی رواج یافت. بیشتر ایرانی ها سبزه رو هستند و برنزه کردن، پوست آنها را سیاه می کند و هیچ زیبایی خاصی به آنها نمی بخشد.
▪ آیا آفتاب گرفتن در برابر نور مستقیم خورشید و سولاریوم عوارضی یکسان دارند؟ عوارض این روش ها چیست؟
عوارض این دو روش برنزه کردن به ۳ گروه «زودرس»، «میان رس» و «دیررس» تقسیم می شود. عوارض زودرس به صورت لکه هایی روی پوست ظاهر می شوند که اگر به سرعت اقدام شود، کاملا درمان خواهد شد. تابش زیاد نور بر پوست، قدرت رنگ دهی سلول های پوست را افزایش می دهد. فرآیند رنگ سازی در ایرانی ها بالاست و معمولا این لکه های پوستی به سرعت روی بدن آنها ظاهر خواهد شد. عوارض میان رس باعث پیری پوست می شوند؛ اشعه ماورای بنفش، الیاف کلاژن، الیاف جوانی پوست و الیاف الاستیک را به مرور زمان از بین می برد. این مهم ترین دلیل چروک، کشدار شدن، افتادگی و پیری پوست است. مشکلی که این روزها خانم ها برای درمان آن دست به دامن روش های متفاوتی می شوند. عوارض دیر رس برای پزشکان اهمیت زیادی دارند زیرا باعث ابتلا به انواع سرطان می شوند. سرطان پوست شایع ترین سرطان در جهان است چرا که گریزی از تابش مستقیم نور آفتاب نیست.
▪ یعنی همه مردم در نهایت به سرطان پوست مبتلا می شوند؟
نمی توان این حکم کلی را داد. سرطان های پوست یک ویژگی مثبت دارند؛ چون پوست یکی از اعضای خارجی بدن است، هر تغییری در آن به سرعت مشاهده می شود و کمتر پیش می آید کسی به دلیل ابتلا به سرطان پوست از دنیا برود. تشخیص زودرس، کمک بسیاری به درمان سرطان پوست می کند و به درمان کامل و قطعی آن منجر می شود. مکانی که افراد در آن زندگی می کنند و شیوه لباس پوشیدن هم اهمیت زیادی دارد. مثلا در انگلیس معمولا هوا ابری است و ژنتیک این افراد به آن آب وهوا خو گرفته است در حالی که استرالیا کشور و قاره ای گرم و پرآفتاب است، همین موضوع باعث افزایش سرطان بین انگلیسی های مقیم استرالیا شده است.
▪ مهم ترین نشانه های بروز سرطان پوست چیست؟
باید به پوست حساس باشید و هر تغییری را در اولین فرصت با پزشک متخصص مطرح کنید. مهم ترین نشانه های سرطان پوست عبارتند از: بزرگ شدن ناگهانی خال های رنگی، افتادن موهایی که روی خال های رنگی رشد می کنند، متورم شدن خال یا هر غده ای روی پوست، دردناک شدن ناگهانی و بی دلیل خال یا هر غده ای، نشت خون از خال یا هر غده ای با کوچک ترین ضربه، جوش های به شدت متورم و در کل بروز هر تغییری روی خال ها. سرطان پوست معمولا در سنین ۵۵ تا ۶۰ سال اتفاق می افتد اما بدون?شک علت آن، رفتارهای غلط در درون جوانی است.
▪ برخی افراد باوجود دانستن تمام این ضررها، به داشتن پوست برنزه علاقه دارند. شما چه راه حلی به آنها پیشنهاد می کنید؟
استفاده از کرم هایی که رنگ پوست را تغییر می دهند و پس از شستشو از بین می روند، بی خطرترین روش برای برنزه کردن پوست است.