آشنایی با پروانه ها آفرینش پر از شگفتی و رمز و راز پروانه ها
آشنایی با پروانه ها
جالب بدونید ، پروانهها جزو معدود موجوداتی هستند که اصلا مدفوع نمیکنند ، پروانه را میتوان تمیزترین موجود جهان نامید زیرا هرچه میخورد تبدیل به انرژی میکند !
زندگی شگفت انگیز پروانه ها
پروانه ها قسمت عمده ای از جهان حشرات را تشکیل می دهند وطبق محاسبات دانشمندان ، تا کنون یکصد هزارنوع از این حشره شناخته شده است.بالهای پروانه ها را پولکهای شفاف و رنگارنگ پوشانیده که طرز قرار گرفتن آنها ، از شاهکارهای خلقت به شمار می آید. پروانه های نر ، قشنگتر و خوش خط و خالتر از ماده ها هستند.
پروانه ها، چشم های مرکب دارند که تعداد آنها گاهی به هجده هزار می رسد! پروانه تا وقتی تکامل پیدا کند مانند سایر حشرات چهارمرحله از زندگی را می گذراند: تخم، کرم، پیله، پروانه که برای نمونه کرم ابریشم را که اکثرمردم با آن آشنایی دارند می توان نام برد.
پروانهها دارای چهار مرحله در زندگیشان هستند: مرحلهٔ اول تخم است، که پروانهٔ بالغ تخم گذاری میکند. مرحلهٔ دوم که تبدیل به لارو یا کرم میشود. در این مرحله لارو (کرمینه) مقدار زیادی برگ میخورد تا خود را برای مرحلهٔ بعد آماده کند. مرحلهٔ سوم شفیره است که کرم تاری به نام پیله بهدور خود میبافد و مدتی در آن بدون هیچ غذایی زندگی میکند. مرحلهٔ چهارم که پروانه است و جانور بالغ که دارای بال است از پیله بیرون میآید.
ساختار بدن
بدن یک حشره شامل ۶ قطعه بهم جوش خورده است که ۴ قطعه آن دارای زائده هستند. آروارههای پایین و اولین آرواره بالا نسبت به دهان در اطراف واقع میشوند و یک لب بالایی دهان را از جلو محافظت میکند. ماگزیلای دوم لب پایینی را میسازد. این اندامهای ذکر شده قطعات دهانی خرد کننده و جونده را تشکیل میدهند. در پروانه آرواره بالا به صورت قطعات دهانی مکنده خارج میشود.
هر یک از ۳ قطعه سینه در بردارنده یک جفت پا است و به قطعات دوم و سوم یک جفت بال نیز متصل است. در شکم حشره، ۷ قطعه اول بدون زائده هستند. در قطعات هشتم و نهم زائدهای وجود دارد که به کارتخمگذاری کمک میکنند. مخرج در قطعه دهم قرار دارد. دو قطعه آخر سینهای و ۸ قطعه اول شکمی دارای روزنکهای زوجی هستند که به دستگاه تنفسی نایی منتهی میشوند.
آشنایی با پروانه ها و پوشش بدن
پوست بدن بر عکس کرم ها و نرم تنان از استحکام و مقاومت زیادی برخوردار است. پوست از دو لایه مشخص یکی یاخته های روپوستی و دیگری لایه کوتیکول تشکیل می شود.مهم ترین غده های پوست عبارتند از:غده های چرب کننده، غده های مومی، غده های لاکی، غده های ابریشم ساز و غده های پوست اندازی.
برخی وظایف مهم پوست :
-محافظت بدن در برابر عوامل فیزیکی و مکانیکی مختلف محیط .
-جلوگیری از تبخیر آب بدن که در زندگی حشرات دارای اهمیت ویژه ای است و مانع از نفوذ مواد سمّی و خارجی به بدن می شود.
-حشره را در برابرگرمای هوا در امان نگاه می دارد.
ماهیچه های بدن . آشنایی با پروانه ها
ماهیچه های بدن اکثر حشرات مانند دیگر بندپایان از نوع ماهیچه های مخطط است. چون بدن حشرات و پیوست های آنها از بندهای زیادی تشکیل شده است به این دلیل تعداد ماهیچه ها برای تامین حرکات آنها بسیار زیاد و قابل توجه است؛ چنانچه در بدن بعضی از پروانه ها تعداد آنها 3000 و گاهی بیشتر است.
دستگاه تنفس
پروانه ها به وسیله شبکه ای از لوله های میان تهی ویژه به نام نایژه نفس می کشند. نایژه ها لوله های برون پوستی منشعبی هستند که در دو طرف جانبی بدن به وسیله روزنه های متقارن به نام استیگمات به بیرون باز می شوند.نایژه ها دارای پوشش کوتیکولی مارپیچی به نام تنیدیوم می باشد. انتهای هر یک از لوله های تنفسی به یک سلول نایژه ای و لوله های تنفسی بسیار باریک به نام تراکئول ختم می شود. این تراکئولها که قطر آنها کمتر از یک میکرون می باشد برای اکسیژن رسانی بطور مستقیم به سوی اندامها، بافتها و سلولهای بدن کشیده می شود.
تولید مثل
جنین پروانه به صورت رشد نیافته ای از تخم درمی آید و در ظاهر به کرم های حلقوی می ماند. این لاروها طی پوست اندازیهای متوالی رشد می کنند و سرانجام محفظه هایی در دیواره بدن پدید می آید و شفیره ها آغاز به پیدایش می کنند. این دیسکها جوانه های درونی هستند که بعدها زائده های جانور بالغ مانند بالها، پاها و قطعات دهانی جدید از آنها حاصل می شوند. تغییر شکل لارو کرمی شکل به جانور بالغ در درون پیله انجام می شود. در این مرحله محفظه هایی که محتوی قرص های شفیره ای هستند باز می شوند و زواید بدن جانور بالغ کم کم ظاهر می شوند.
برقراری ارتباط با از طریق بو
آنها بوسیله انتشار بوهای مخصوص از فاصله های بسیاردور به هم علامت می دهند.
فاصله ای که حشره نر بو را احساس می کند باور کردنی نیست ، این حشرات از فاصله چند کیلومتری بوی ماده خود را درک می کنند.
کرم ماده فقط یک ده هزارم میلی گرم ماده معطر دارد و هر بار مقدار بسیار کمی از آن را در هوا پخش می کند. شاخک پروانه نر قادر به تشخیص این بو می باشد و پروانه نر را به سوی منبع این بو می برد.
دستگاه گردش خون
دستگاه گردش خون حشرات تنها از یک لوله پشتی تشکیل شده است. این لوله در ناحیه شکم معمولاً قلب و در قفسه سینه و سر، آئورت را بوجود می آورد. در پروانه لوله پشتی با خانه ها ی قلب است. دراین حالت قلب به تعدادی اطاقک که در بیشتر موارد تعداد آنها به 8 عدد می رسد تقسیم شده است. جریان خون به داخل قلب به وسیله روزنه های جانبی آن که در حد فاصل خانه ها قرار دارند انجام می گیرد.
انواع پروانه
پروانه اطلسی
این حشره شبزی بزرگترین بالها را در میان گروه پروانهها دارد. اما بدن او کوچک است و در حدود ۵ سانتیمتر طول دارد. بالهای جلویی نوع بالغ به سمت عقب خم شده و هر چهار بال او دارای طرحهای نیمه شفاف میباشند.
پروانه بلوطی
این پروانه درشت هیکل دارای شاخک های بسیار کوچکی است و تا به سن بلوغ نرسد، غذا نمیخورد. نرها و مادهها از نظر اندازه و رنگ با همدیگر فرق دارند. نوع نر خیلی بزرگتر از نوع ماده است. نوع ماده تا زمانی که نوع نر آن را پیدا کند و با او جفتگیری نماید، پرواز نمیکند.آشنایی با پروانه ها
پروانه شطرنجی دم چلچلهای
این پروانه استوایی که در همه جا پراکنده است، یک پرواز کننده قوی میباشد و احتمالاً برای پیدا کردن غذا مهاجرت میکند. پیله این پروانه به خوبی استتار شده و در صورت مورد تهدید قرار گرفتن، شاخ چنگالی شکل پشت سرشان را باد میکند. این شاخ بوی تنفر انگیز و بدی را در فضا منتشر میکند.
پروانه فینیقیهای
نام دیگر این پروانه آپولوی کوچک میباشد. این پروانه در مناطق کوهستانی زندگی میکند و به ندرت درمناطق پایینتر دیده شده است. طرح روی بالهای این پروانه متغیر است بالهای او بسیار نازک بوده و دارای پولک های ظریفی میباشند که نیمه شفاف به نظر میآید. پروانه فینیقیه در مقابل سرما بسیار مقاوم است و با وجود آن فقط در فصل تابستان فعال است.
پروانه کوچک پستچی
این پروانه استوایی در حاشیه جنگلها زندگی میکند و از شهد گل ساعتی تغذیه میکند. گونه این پروانه دارای ۳۰ رنگ مختلف بوده و با لرزاندن بالهای خود پرندگان مزاحم را از خود دور میکند.
پوشش بدن
پوست بدن بر عکس کرم ها و نرم تنان از استحکام و مقاومت زیادی برخوردار است. پوست از دو لایه مشخص یکی یاخته های روپوستی و دیگری لایه کوتیکول تشکیل می شود.مهم ترین غده های پوست عبارتند از:غده های چرب کننده، غده های مومی، غده های لاکی، غده های ابریشم ساز و غده های پوست اندازی.
برخی وظایف مهم پوست :
-محافظت بدن در برابر عوامل فیزیکی و مکانیکی مختلف محیط .
-جلوگیری از تبخیر آب بدن که در زندگی حشرات دارای اهمیت ویژه ای است و مانع از نفوذ مواد سمّی و خارجی به بدن می شود.
-حشره را در برابرگرمای هوا در امان نگاه می دارد.